In een tijd waarin alles sneller en goedkoper moet, ligt oppervlakkigheid op de loer. Boekproducties lijken last te hebben van bovenstaande waarden. Bewust of onbewust, deze tijd vraagt om creatieve oplossingen mochten de middelen niet voorhanden zijn. Maar wat gebeurt er als kwaliteit voorop staat, er geen haast is en het budget klopt met de ontwerpvraag?
Beeldredactie
Soms komt er een boekproject op je pad waar alles lijkt te kloppen. Via de schrijver en samensteller van boek “Van vader op zoon – Veldhuyzen van Zanten” kwam ik in contact met de familie Veldhuyzen van Zanten uit Hillegom, van oudsher bloembollenkwekers en -handelaren. De auteur Arie Dwarswaard dook op verzoek van de familie in de familiegeschiedenis en schreef over de vijf generaties, welke in de tijd worden geplaatst. Dit deed hij met toewijding en hij spitte het omvangrijke archief door. Hij vond veel foto’s, negatieven en documenten en besloot of ze in het boek moesten worden opgenomen. Arie maakte een overzicht voor de beeldredactie en verzamelde alle beelden, genummerd in enveloppen. Daarna kwam het archief naar ons toe en wij konden beginnen met het inscannen van alle beelden. Na een tip van lithograaf Marc Gijzen besloot ik zelf een Epson Perfection V800 Photo aan te schaffen zodat ik voortaan zelf de juiste scanner in huis heb voor het digitaliseren van een archief.
Trinité
Maar ik investeerde niet alleen in een goede scanner. Het lettertype Trinité (uitgegeven door The Enschedé Font Foundry (TEFF) en ontworpen door Bram de Does) stond al een tijdje op mijn verlanglijstje. Geen goedkope letter, maar zo ontzettend mooi. De Trinité is in verschillende stoklengtes verkrijgbaar en ik koos voor Trinité No2. De letter heeft een klassieke uitstraling en is gebaseerd op de Romanée van Jan van Krimpen. De Does stelde bij het ontwerp van de letter leesbaarheid en esthetiek voorop en dat heeft geresulteerd in een prachtig letterbeeld met een fijne leesbaarheid.
Na een tip van lithograaf Marc Gijzen besloot ik zelf een Epson Perfection V800 Photo aan te schaffen
Voorbereiding
Door het lezen van alle teksten ga je voelen wat een boek nodig heeft. Zo kreeg ik erg de behoefte aan een stamboom om zo de verschillende generaties inzichtelijk te krijgen. Maar naast een stamboom koos ik er ook voor om bij iedere generatie een tijdlijn te plaatsen, zodat aan het begin van het hoofdstuk duidelijk is hoe die generatie zich verhoudt tot de rest. Omdat er veel beelden worden getoond in het boek is de juiste verhouding essentieel. In samenspraak met de auteur kwamen we op het boekformaat 225x295mm.
Ontwerp
Nu de verschillende elementen waren bepaald, kon het ontwerp van het boek beginnen. Je hebt kaders nodig om tot een ontwerp te komen. Door je te verdiepen in de context kom je er automatisch achter wat het boek nodig heeft. Tot in detail bekeek ik hoe groot de letter moest worden en hoe de beelden op de juiste manier samen op de pagina konden komen. Na het bepalen van het ontwerp kan het boek gebouwd worden. Hoe meer aandacht je aan het ontwerp en het ontwerpen van het ontwerpproces hebt besteed, hoe gemakkelijker dit moet gaan.
De typografische slag voelt voor mij als stofzuigen, met een schone tekst als resultaat
Typografie
Met plezier kijk ik de tekst typografisch na. Ik contoleer de aanhalingstekens, kastlijnen en nog veel meer. De tekst was door de auteur heel schoon aangeleverd. Dat helpt heel erg bij het proces, omdat er dan minder correcties nodig zijn in een later stadium. De typografische slag voelt voor mij als stofzuigen, met een schone tekst als resultaat. De tekst komt met de juiste fonts en interlinie voor mij tot leven en wordt een esthetisch en leesbaar geheel.
Het werd een geweldige middag waarbij tweekleurig linnen werd gekozen in combinatie met een champagnekleurige folie
Lithografie
Als de teksten zijn gezet komen de beelden erbij. Doordat er een goede beeldredactie was, wist ik precies waar in de tekst welk beeld hoort te komen. Ieder beeld was genummerd en de verwijzing kwam terug in de tekst. Het boek krijgt vorm en de omvang kan worden bepaald. Omdat de beelden uit een archief komen en er vele geeltinten ontstonden, heb ik lithograaf Marc Gijzen gevraagd de beelden te corrigeren. Een goed voorbeeld zijn de huizen hieronder. Dit was echt een allegaartje aan tinten. In het boek is het nu een geheel en het straalt rust en verfijning uit.
Samenwerking met drukkerij NPN
Nu het boekontwerp in het laatste stadium is beland, wordt het tijd de planning met de drukker te bespreken. In een eerder stadium zijn al offertes opgevraagd en is een deadline besproken. Als het concreet wordt dan wordt de samenwerking met de drukker intenser. Voor deze opdracht koos ik voor NPN drukkers in Breda. In de tijd dat ik nog bij Studio Joost Grootens werkte, had ik al vaker met NPN drukkers gewerkt en in het bijzonder met Peter Bongers. Hij kwam langs en samen bekeken we de materialiteit. Het werd een geweldige middag, waarbij tweekleurig linnen werd gekozen in combinatie met een champagnekleurige folie en dito kapitaalband en leeslint. Voor het papier van het binnenwerk kwam ik uit op Symbol Tatami en voor het schutblad een mooi blauw papier uit de Sirio collectie. Beide papiersoorten komen van de Italiaanse papierleverancier Fedrigoni.
Folie en binden
Het kunstwerk van Helmantel dat bij de familie hangt kreeg een prominente plek op het omslag. Het kunstwerk laat de verschillende stadia van de hyacintenbol zien: van jonge bol tot de verkoopbare maat. Een bijzonder kunstwerk met een prachtige lichtval en heldere kleuren. Omdat het omslag met zoveel materialiteit zo uitgesproken werd, koos ik ervoor geen stofomslag te gebruiken. De reden daarvoor is dat een stofomslag om het boek blijft zitten. Zelf haal ik ze er ook niet af. Boekbinderij van Waarden kan de boeken hoogwaardig inpakken in plastic zoals wordt gedaan bij een parfumdoosje. Zo wordt het boek beschermd en is het boek bij aankoop of overhandiging een echt cadeau. Boekbinder van Waarden zit praktisch in mijn achtertuin en toen er een aantal vragen in het proces waren kon ik eenvoudig naar de binder toe om mee te kijken. Dit resulteerde in een subtiele transparantie bij de blindpreeg en verfijning in kleur bij het kapitaalbandje en het leeslint. Toen het eerste exemplaar ingebonden werd belden ze op met de vraag of ik daarbij wilde zijn. Een leuke ervaring en voor het eerst dat ik dit zag met mijn eigen ontwerp.
Zo wordt het boek beschermd en is het boek bij aankoop of overhandiging een echt cadeau
Kwaliteit en vertrouwen
Uiteraard had de familie gaandeweg het proces het een en ander gezien. Met hun vertrouwen en dat van de auteur is hun familieboek een bijzonder naslagwerk geworden van een familiegeschiedenis. Een bijzonder project waarbij het proces en het vertrouwen hebben geholpen er een kwalitatief goed boek van te maken.
Bestellen
Wil je het boek bestellen? Dat kan. Stuur een e-mail naar tine@tinevanwel.nl en geef daarbij je naam en adres door. Zodra de factuur is betaald stuur ik het boek naar je toe.
Specificaties
Titel: Van vader op zoon
Ondertitel: Veldhuyzen van Zanten
Prijs: € 32,50 (prijs is excl. verzendkosten € 3,50)
Hoe kan ik het boek bestellen?
Auteur: Arie Dwarswaard
Uitgeverij: Kokon
Grafisch ontwerp: Tine van Wel — Typograaf, mmv Sanne Kerssens
Lithografie: Marc Gijzen
Drukkerij: NPN Drukkers
Verschenen op 7 oktober 2017
ISBN: 978-90-818655-4-8